Bá Vương biệt cơ
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Bá vương biệt cơ (chữ Hán: 霸王別姬/霸王别姬; bính âm: Bàwáng Bié Jī; tiếng Anh: Farewell My Concubine hay Farewell to My Concubine) là một bộ phim sản xuất năm 1993 của Trung Quốc/Hồng Kông do Trần Khải Ca đạo diễn, kịch bản của Lý Bích Hoa và Lô Vivới các ngôi sao Trương Quốc Vinh, Trương Phong Nghị, Củng Lợi, Cát Ưu... Phim được chuyển thể từ tiểu thuyết của Lý Bích Hoa. Phim đã đoạt giải Cành cọ vàng năm 1993 tại Liên hoan phim Cannes.
Mục lục[ẩn] |
[sửa]Cốt truyện - Chủ đề
Bá Vương biệt cơ là câu truyện xoay xung quanh số phận nhân vật Trình Điệp Y (Trương Quốc Vinh), trong mối quan hệ giữa anh với nghệ thuật Kinh kịch và người bạn diễn Đoàn Tiểu Lâu (Trương Phong Nghị), qua đó thể hiện hai chủ đề chính của bộ phim: nỗi ám ảnh và sự phản bội.[1]
Phim lấy bối cảnh Trung Hoa từ năm 1924 đến năm 1977, bắt đầu từ khi cậu bé Đức Chí (tên thật của Trình Điệp Y) được mẹ đem gởi cho đoàn hát của Quảng sư phụ, sau khi đã bị cắt bớt một ngón tay thừa. Đức Chí lớn lên dưới sự rèn luyện hà khắc để có thể thủ vai ái thiếp trong các vở tuồng tích, bên cạnh cậu là Sĩ Tứ - một cậu bé rắn rỏi vốn được hướng vào những vai vương tướng. Qúa trình rèn luyện đối với Đức Chí là sự giết chết dần dần tự tôn nam tính, cậu trưởng thành và xem cuộc đời của mình với sân khấu Kinh kịch như một. Khi Đức Trí cùng Sĩ Tử đã trở thành đôi bạn diễn Trình Điệp Y - Đoàn Tiểu Lâu, nổi danh với vở tuồng kinh điển Bá Vương biệt cơ, anh đã tự gắng đời mình với người bạn diễn, cũng như Ngu cơ một lòng với Bá Vương. Cuộc đời họ bắt đầu dậy sóng khi Đoàn Tiểu Lâu rước về nhà một cô gái thanh lâu tên Cúc Tiên (Củng Lợi), điều làm tổn thương Trình Điệp Y vô cùng. Cùng thời gian này, một nhân vật quyền thế hay được gọi là Viên đại nhân xuất hiện, và phải lòng chính Trình Điệp Y... Một Trình Điệp Y cố chấp và nhầm lẫn, một Đoàn Tiểu Lâu thiếu dứt khoát, và một Cúc Tiên thông minh, sắc sảo không ngờ, mối quan hệ giữa ba nhân vật này trải dài trong yêu thương, đau khổ, ghen tuông, khó xử, giữa một giai đoạn đầy biến động của xã hội Trung Hoa. Đỉnh điểm của tấn bi kịch này là cái chết của Cúc Tiên trong Cách mạng Văn hoá (1966), sau khi cô chứng kiến Đoàn Tiểu Lâu, đấng trượng phu của đời mình bỗng chốc hèn kém như thế nào khi cả ba bị đem ra đấu tố. Và người khóc cho cô nhiều nhất lại chính là Trình Điệp Y, anh vẫn sống cho tới lần tái ngộ cùng Đoàn Tiểu Lâu trong một nhà hát cũ. Trong màn trình diễn cuối cùng đó, Trình Điệp Y đã tuốt gươm tự sát như nhân vật Ngu cơ, để có thể một lòng một dạ với "Bá Vương" của mình - mà giờ đây anh đã thấu rõ đó chính là Kinh kịch chứ không phải riêng Đoàn Tiểu Lâu, cũng như để có thể giữ vẹn giấc mơ của anh, giữ vẹn ảo tưởng và nỗi ám ảnh của anh.
[sửa]Quá trình tuyển chọn diễn viên
Bá Vương biệt cơ đã có kế hoạch thực hiện từ năm 1988. Và ý tưởng thực hiện bộ phim đầu tiến xuất phát từ chính Trương Quốc Vinh. Anh đọc được tiểu thuyết cùng tên của Lý Bích Hoa, và nhờ người quản lý liên lạc với Từ Phong - nhà sản xuất bộ phim - hỏi bà có muốn hợp tác thực hiện một bộ phim dựa theo tiểu thuyết này không. Từ Phong liên lạc với Trần Khải Ca và mời ông làm đạo diễn cho bộ phim. Lúc bấy giờ, người dự định được chọn vài vai Đoàn Tiểu Lâu là Thành Long, nhưng công ty quản lý e ngại vai diễn có tính chất đồng tính sẽ làm ảnh hưởng đến hình ảnh của anh nên đã không chấp nhận. Lý Bích Hoa lại phát biểu, nếu không phải là Trương Quốc Vinh vào vai Trình Điệp Y thì bà sẽ không để tiểu thuyết của mình được dựng thành phim. Riêng Trương Quốc Vinh thì cho rằng, mình không đủ đẹp để diễn một Trình Điệp Y được miêu tả trong tiểu thuyết (Nhân vật Trình Điệp Y được Viên đại nhân ngợi ca trong tiểu thuyết với những câu: "Một nụ cười đem đến cả mùa xuân. Một giọt lệ làm đen tối đất trời... Chỉ có nàng, chỉ có nàng mới có được vẻ đẹp nhường ấy...").
Đến năm 1991, ứng cử viên hàng đầu cho vai Trình Điệp Y là nam diễn viên Tôn Long. Tuy nhiên, do một số vấn đề, cuối cùng vai diễn này không được giao cho anh. Về sau, Từ Phong phát biểu, bà cảm thấy vẻ đẹp cứng cỏi của Tôn Long không phù hợp với nhân vật Trình Điệp Y[2]. Trần Khải Ca sau đó đã đề cử nam diễn viên Lei Han, nhưng anh lại không qua được vòng phỏng vấn (Tuy nhiên nam diễn viên này về sau vẫn tham gia bộ phim, với vai người học trò của Trình Điệp Y). Cho đến một ngày, một người bạn từ Hồng Kông gởi đến cho Trần Khải Ca tờ tạp chí City Magazine (số kỷ niệm 15 năm phát hành - 1991), trên trang bìa là hình ảnh Trương Quốc Vinh trong trang phục vai đán của vở Kinh kịch Qishuanghui (奇雙會), với một dòng chú thích: "Kaige, liệu anh có bị mê hoặc?". Chính bức ảnh này đã khiến Trần Khải Ca quyết định giao vai Trình Điệp Y cho Trương Quốc Vinh. Trương Quốc Vinh đã đến Bắc Kinh sáu tháng để học Kinh kịch và tham gia bộ phim, đây cũng là lần đầu tiên một diễn viên Hồng Kông được mời vào một phim của Trung Quốc đại lục.
[sửa]Tác phẩm liên quan
[sửa]Vở Kinh kịch Bá Vương biệt cơ
[sửa]Tiểu thuyết Bá Vương biệt cơ
[sửa]Vở nhạc kịch Bá Vương biệt cơ
[sửa]Giải thưởng và các đề cử quan trọng
- 1993 Cannes Film Festival
- Cành cọ vàng
- Giải thưởng FIPRESCI cho phim xuất sắc nhất
- 1993 British Academy Award
- Phim nước ngoài hay nhất
- 1993 Mainichi Film Concours
- Phim nước ngoài hay nhất
- 1994 Chinese Performance Art Association
- Giải thưởng đặc biệt (Trương Quốc Vinh)
- 1993 L.A. Film Critics Association
- Phim nước ngoài hay nhất
- Boston Society of Film Critics
- Phim nước ngoài hay nhất
- 1993 Japanese Critic Society
- Nam diễn viên xuất sắc nhất (Trương Quốc Vinh)
- 1993 New York Film Critics Circle Awards
- Phim nước ngoài hay nhất
- Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất (Củng Lợi)
- 1993 International Film Festival
- Giải thưởng Silver Frog của Art of Cinematography (Changwei Gu)
- 1993 Oscar
- Đề cử: Phim nước ngoài hay nhất
- Đề cử: Quay phim xuất sắc nhất (Changwei Gu)
- 1994 Golden Globe Award
- Phim nước ngoài hay nhất
- 1994 International Film Festival
- Đề cử: Giải thưởng Golden Frog của Art of Cinematography (Changwei Gu)
- 2005 Hong Kong Film Award
- Phim Trung Quốc được yêu thích nhất mọi thời đại
- Top 100 phim Trung Quốc xuất sắc nhất
[sửa]Thông tin thêm
- Tại Liên hoan phim Cannes 1993, "beautiful lady" Trương Quốc Vinh đã được một thành viên trong ban giám khảo bỏ phiếu cho cả hai hạng mục Nam diễn viên xuất sắc nhất và Nữ diễn viên xuất sắc nhất.
- Ngoài việc được bình chọn là Phim Trung Quốc được yêu thích nhất mọi thời đại, Bá Vương biệt cơ còn là một trong hai phim Trung Quốc lọt vào danh sách 100 phim hay nhất mọi thời đại do tạp chí Time bình chọn.
[sửa]Tham khảo
- ^ Đôi mắt Leslie - Trần Khải Ca
- ^ LLA phỏng vấn Từ Phong, 2006
[sửa]Liên kết ngoài
- Bá Vương Biệt Cơ: phim TQ được yêu thích nhất mọi thời đại
- Tóm tắt nội dung phim trên confidantvcd.com
- Bình luận về phim trên MoviesBoOm
- Bá Vương biệt cơ tại Internet Movie Database
- Bá Vương biệt cơ tại Allmovie
- Bá Vương biệt cơ tại Box Office Mojo
- A film review with emphasis on the relationship between the play and the film
- (tiếng Trung) Ảnh phim Bá Vương biệt cơ trong triển lãm tại Nhật Bản
No comments:
Post a Comment